2017 stond in het teken van de verdere doorontwikkeling van onze wettelijke IBT-toezichttaak op de gemeenten, waterschappen en gemeenschappelijke regelingen. Belangrijk doel hierbij is ons toezicht herkenbaar, eenduidig en transparant te maken. De domeinen waar we toezicht op hielden bleven ongewijzigd: omgevingsrecht, huisvesting vergunninghouders, archief- en informatiebeheer en financieel toezicht.

In maart 2017 stelden Provinciale Staten de ‘Verordening systematische toezichtinformatie Provincie Utrecht’ vast. In nauw overleg met de gemeenten en de waterschappen actualiseerden wij deze afspraken over toezichtinformatie.

Om ook de samenhang tussen de verschillende IBT-terreinen zichtbaarder te maken, stroomlijnden we onze toezichtbrieven (zomer 2017), verduidelijkten we de IBT-interventieladder (december 2017) en publiceerden wij per IBT-domein en per gemeente de uitkomsten van ons toezicht op de interactieve IBT-kaart (september 2017 –  www.provincie-utrecht.nl/interbestuurlijktoezicht).

In december 2017 startten wij de voorbereiding van een in 2018 als pilot uit te voeren themaonderzoek op het IBT-terrein omgevingsrecht. Bij zes gemeenten gaat onderzocht worden hoe het in de praktijk is gesteld met de brandveiligheid bij een geselecteerd aantal zorginstellingen. De uitkomsten geven extra informatie over de taakuitvoering van gemeenten, naast de resultaten die uit onze reguliere beoordelingen komen. Voor dit themaonderzoek trekken wij samen op met een aantal collega-provincies.

In totaal namen we in 2017 160 toezichtbeslissingen: in het kader van financieel toezicht 50 toezichtbeslissingen voor gemeenten en gemeenschappelijke regelingen en beoordeelden we 3 waterschappen. Voor huisvesting vergunninghouders zijn dit halfjaarlijkse beoordelingen van alle gemeenten. Voor de domeinen omgevingsrecht en archief- en informatiebeheer was dit de jaarlijkse beoordeling van de gemeenten en de waterschappen.

Bij 10 gemeenten op de IBT-domeinen omgevingsrecht en huisvesting vergunninghouders zetten we ook de volgende stappen op de interventieladder (zie hiervoor de IBT-kaart).
Medio 2017 leverden vrijwel alle gemeenten en waterschappen de gevraagde toezichtinformatie aan voor de cyclus 2016-2017. Met twee gemeenten die ons voor omgevingsrecht geen toezichtinformatie verstrekten, zijn wij in gesprek. In de tweede helft van het jaar hebben we voor alle IBT-terreinen beoordelingen uitgevoerd die we in het eerste kwartaal 2018 zullen afronden. Hierbij maken we weer gebruik van beoordelingsinstrumenten die in interprovinciaal (Randstad)verband worden gehanteerd.

Daarnaast handelden we ook in 2017 verschillende klachten af van burgers over vermeende taakverwaarlozing van gemeenten. Het merendeel van de klachten betreft het domein omgevingsrecht.

In het kader van de herindeling Vijfheerenlanden voerden wij als financieel toezichthouder samen met de provincie Zuid-Holland het preventief Arhi-toezicht uit bij de gemeenten Vianen, Leerdam en Zederik. Met de reguliere beoordelingen van de begrotingen van de gemeenten en gemeenschappelijke regelingen, stelden wij in december vast dat zij alle beschikken over een evenwichtige, structurele en reële begroting en daardoor het predicaat repressief (groen) krijgen voor het jaar 2018.

Opvallend voor het toezicht op de huisvesting van vergunninghouders in 2017 was dat, ondanks dat de huisvestingstaakstelling voor gemeenten net zo hoog was als in het voorgaande jaar, het gemeenten beter lukte om te voldoen aan deze rijksnorm. In 2017 werden provinciebreed meer vergunninghouders gehuisvest dan de taakstelling van dat jaar voorschreef.