Met de uitvoering van de Energieagenda ‘Een klimaat voor energietransitie’ willen we de energietransitie versnellen door actief te zorgen voor toegang tot kennis, contacten en financiering. In 2017 is geïnvesteerd in omvang en expertise binnen het programmateam. Er is ook gebouwd aan de belangrijkste instrumenten voor financiering: het energiefonds (lancering op 19 januari 2018) en de aanvraag voor ELENA-subsidie voor verduurzaming van de warmtevoorziening (maart 2018). In 2017 zijn de volgende resultaten geboekt op de vijf prioritaire thema’s in de energieagenda.
Energiebesparing gebouwde omgeving
Tijdens de provinciale warmteconferentie op 1 juni is met gemeenten en andere professionals vanuit verschillende invalshoeken stil gestaan bij de opgaven van aardgasvrije wijken. Om gemeenten en woningbouwcorporaties hierbij te helpen is in samenwerking met de Economic Board Utrecht (EBU) een nieuw team aangesteld: team SNEL (Samen Naar Energiepositieve Leefomgeving) voor een periode van 2 jaar. Team SNEL is gestart in september en heeft in 4 projecten een adviserende rol gespeeld. Vanuit het programma Binnenstedelijke Ontwikkeling zijn in 8 gemeenten projecten op weg geholpen, uiteenlopend van de realisatie van NOM (Nul-Op-de-Meter) woningen bij woningcorporatie Groenwest in Woerden, een garantstelling voor een NOM-renovatie van 96 woningen van VvE Hamershof in Leusden (2e in Nederland), tot procesondersteuning op het gebied van de energietransitie in de Hoef-west Amersfoort.
Toepassing windenergie met draagvlak
In 2017 zijn 3 windmolens (6 MWe vermogen) in Vianen in gebruik genomen, waarvan twee in eigendom van ENECO en één in eigendom van een lokale energiecoöperatie. Provinciale Staten zijn in een bijeenkomst geïnformeerd over het onderzoek naar de haalbaarheid van de doelstelling van 65,5 MWe windmolens in 2020. Intensivering is ingezet, zonder voorbij te gaan aan het vereiste draagvlak bij gemeenteraden. Mede via de Natuur en Milieufederatie zijn zes initiatieven ondersteund, waaronder energielandschap Rijnenburg. Dit heeft geresulteerd in besluitvorming door colleges en gemeenteraden, maar nog niet tot definitieve go- of no go-beslissingen.
Ontwikkelruimte voor met name geothermie en zonnevelden
Op 29 november is samen met de gemeente Utrecht een werkconferentie georganiseerd over geothermie. Hiermee is de publieke discussie geopend over deze – voor de provincie Utrecht – nieuwe vorm van energie. Kort na deze conferentie hebben GS besloten tot deelname aan het project LEAN voor demonstratie van een eerste conventionele geothermiebron in de provincie Utrecht. De subsidieaanvraag is begin 2018 door de initiatiefnemer (ENGIE) ingediend. In 2017 is ook gewerkt aan onderbouwing voor een aan te vragen ELENA-subsidie voor verduurzaming van de Utrechtse warmtevoorziening (waaronder onderzoek naar ultradiepe geothermie). De provincie is in vijf gemeenten betrokken bij beleidsontwikkeling en projectontwikkeling voor zonnevelden groter dan vijf hectare. Het eerste zonneveld van de provincie (in Nieuwegein) wordt begin 2018 operationeel.
Energiefonds
Op 19 januari 2018 is het provinciale Energiefonds gelanceerd. Dit Energiefonds voorziet in leningen, garantstellingen en participaties voor/in startende ondernemers en projecten tot circa € 1 mln. Het Garantiefonds van de Rabobank, de voorganger van het Energiefonds, heeft in 2017 twee projecten gefinancierd: Biogasinstallatie en WKK van De Greef Agro Energy B.V. te Woudenberg en zonne-energiesystemen op 15 scholen van Zonxnet B.V. Dit fonds is eind 2017 beëindigd en heeft voor ruim 60% voldaan aan haar doelstelling om voor € 10 miljoen aan complexe projecten te financieren. De provinciale garantstelling voor deze twee leningen bedraagt in totaal € 1.745.000.
Aanjaagfaciliteit financiering
Wocozon, Solease, Greenvis en LomboXnet zijn ondernemingen die met hulp van de aanjaagfaciliteit zijn gestart met nieuwe initiatieven in de energietransitie. Deze bedrijven zijn nu binnen en buiten de provincie actief met het uitrollen van zonnepanelen, het ontwikkelen van warmtenetten en met opslagtechnologie. Verduurzaming van sportvereniging Kampong en NOM-renovatie VvE Hamershof zijn projecten die dankzij de aanjaagfaciliteit zijn gekomen tot realisatie respectievelijk een investeringsbeslissing. Mede dankzij een provinciale subsidie heeft de Natuur en Milieu Federatie via het Servicepunt Energie Lokaal en het programma Collectieve Zonne-energie in 2017 de volgende resultaten geboekt: Plaatsing van 7.000 zonnepanelen, 25.000 zonnepanelen in voorbereiding, verduurzaming van 50 woningen, verduurzaming van 20 sportclubs en kennisdeling over postcoderoosprojecten (aankoop van zonnepanelen op daken van anderen) in acht gemeenten. Dit laatste in navolging van de twee postcoderoosprojecten die in 2017 in de gemeente Utrecht van start zijn gegaan.