Het was een dynamisch jaar voor de Omgevingswet, zowel op landelijk niveau als in onze provincie.
In de zomer kondigde demissionair minister van Infrastructuur en Milieu aan de inwerkingtreding van de wet uit te stellen. In oktober werd helder dat het uitstel 1,5 jaar bedraagt waarmee de invoeringsdatum 1 januari 2021 wordt. Daarnaast werd in september een zogenaamd ‘BIT (Bureau ICT-Toetsing)’-rapport aan de minister aangeboden over het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO). Dit rapport was kritisch over de haalbaarheid van het DSO en adviseert op hoofdlijnen het project te vereenvoudigen en de gebruiker (inwoner en overheid) beter te betrekken. Het interbestuurlijke ‘opdrachtgevend beraad’ van het landelijke Omgevingswet programma gaf naar aanleiding van dit rapport een interbestuurlijke taskforce opdracht met een advies op die twee punten te komen. In december presenteerden zij hun advies, dat positief werd ontvangen door het opdrachtgevend beraad. Hierop volgen impactanalyses van het advies voor alle bestuurslagen, op basis waarvan Rijk en koepels bespreken of de inhoud van het DSO wordt aangepast.

In Utrecht is de overstap gemaakt van verkenning naar uitvoering. Eind mei hebben wij de ‘Routekaart invoering Omgevingswet 2017-2019’ vastgesteld. Via de Kadernota 2017 heeft u budget beschikbaar gesteld om de routekaart uit te voeren. U heeft een ad hoc Statencommissie ingesteld om goed te kunnen sturen op de totstandkoming van de Omgevingsvisie. Ook is de projectorganisatie op sterkte gebracht voor de uitvoeringsfase. Met de regionale overheden in Utrecht is de samenwerking geïntensiveerd om te waarborgen dat de leefomgeving op 1 januari 2021 voor de Utrechtse inwoner en ondernemer ‘eenvoudig beter’ te benutten en beschermen is; op 23 november vond de tweede Utrechtse Omgevingswetdag plaats, daarnaast waren er diverse ambtelijke bijeenkomsten. De gevolgen van het uitstel van de wet voor Utrecht zijn in 2017 vooral in het project Omgevingsvisie en –verordening merkbaar, de overige activiteiten zijn vanwege de grote veranderopgave in hoge mate doorgegaan.

Dat de uitvoeringsfase van het programma invoering Omgevingswet is gestart, is goed terug te zien in de resultaten van de verschillende projecten:

1. Omgevingsvisie en –verordening. In juli is de Startnotitie Omgevingsvisie en Omgevingsverordening vastgesteld en in september de Participatieaanpak. Daarin is afgesproken dat in 2018 een koersdocument (strategisch kader) wordt opgeleverd en dat de ad hoc Statencommissie Omgevingsvisie nauw betrokken is. Vervolgens is gestart met het participatietraject. In december heeft de eerste expertmeeting Trends en Ontwikkelingen met regionale overheden, kennisinstellingen en maatschappelijke organisaties plaatsgevonden. Het uitstel van de wet is door u omarmd om de planning van de Omgevingsvisie en –verordening aan te passen, zodat een zorgvuldiger participatieproces kan worden doorlopen waarbij zowel het huidige als het nieuwe bestuur aan het stuur zitten.
2. Digitaal stelsel Omgevingswet. Eind 2017 is de 3D-toepassing voor simulatie bij planontwikkeling opgeleverd. Deze toepassing ondersteunt integrale en interbestuurlijke voorbereiding van gebiedsontwikkeling, doorrekening van omgevingswaarden en gebruikt open data die ook in de informatiehuizen zullen worden geplaatst. Daarnaast is de veranderopgave van de provincie in beeld gebracht. Vanuit de provincie is intensieve betrokkenheid geweest bij de landelijke taskforce Decomplicering DSO en de provinciale impactanalyse.
3. Vergunningverlening, toezicht en handhaving. Samen met de (ruim 40) Utrechtse ketenpartners is de veranderopgave in beeld gebracht. Ook hebben de 2 omgevingsdiensten (RUD Utrecht en ODRU) hun implementatietraject voor de Omgevingswet beter op elkaar afgestemd met betrokkenheid van de provincie, onder leiding van een extern bureau. In september is met ketenpartners en Rijk een botsproef georganiseerd om te verkennen wat de gevolgen van de Omgevingswet voor toezicht en handhaving zijn.
4. Nationale wet-, regelgeving en visie. Onze provincie is nauw betrokken geweest bij het opstellen van de IPO-handreiking Omgevingsvisie die voor de zomer werd gepresenteerd. Daarnaast is input geleverd voor IPO-reacties op de invoeringswet en enkele aanvullingswetten en input voor de startnotitie Nationale Omgevingsvisie op de 3 thema’s energie, verstedelijking en verduurzaming, en zijn de Utrechtse opgaven met de regionale partners ingebracht.