Jaarverslag 2017

6. Cultuur en erfgoed

Werelderfgoed: Nieuwe Hollandse Waterlinie, Stelling van Amsterdam en Romeinse Limes

De nominatiedossiers voor de Romeinse Limes en de Nieuwe Hollandse Waterlinie (NHW) als UNESCO werelderfgoed vormen een belangrijke prioriteit. De NHW was geselecteerd om in 2019 mogelijk te worden toegevoegd aan de werelderfgoedlijst. Dit is echter in 2017 een jaar uitgesteld, waardoor het nominatiedossier pas in 2018 gereed hoeft te zijn. Aanleiding was het advies van ICOMOS (het adviesorgaan van UNESCO voor werelderfgoed) om het nominatiedossier voor de NHW te behandelen als een grensaanpassing van de Stelling van Amsterdam en meer aandacht te besteden aan de zogenaamde bufferzones. Het vergt tijd deze aanpassingen te verwerken. Ondertussen is wel hard gewerkt aan het draagvlak, op 20 april hebben alle partners van de NHW de Liniecommissie hun steunbetuiging voor de UNESCO nominatie overhandigd. Ook het managementplan - onderdeel van het nominatiedossier - is vrijwel gereed. We zetten ons nu volop in om de werelderfgoed-status van de NHW in 2020 te realiseren.

Het nominatiedossier voor de Limes zal in 2019 worden ingediend bij het Rijk (werelderfgoed beoogd 2021). In 2017 is gestart met het opstellen van het nominatiedossier en managementplan. Omdat de nominatie ook een deel van de Duitse Limes behelst, wordt dit samen met de Duitse partners gedaan. Het jaar 2017 stond in het teken van de terreinenselectie en –begrenzing. Deze zal in de eerste helft van 2018 worden voorgelegd aan de betrokken gemeenten. Tevens is onder leiding van Nederland en Duitsland bij UNESCO een thematische studie over de gehele Limes (Europa, Nabije Oosten, Afrika) aangeboden, die de basis vormt voor de aanpak van de verschillende nominaties langs de gehele Limes.

We zoeken naar innovatieve en revolverende mogelijkheden voor de financiering en het behouden en beleefbaar maken van deze belangrijke erfgoedstructuren. Daarbij kijken we nadrukkelijk naar marktpartijen en andere initiatiefnemers. De NHW, SvA en Limes bieden immers goede kansen voor behoud in combinatie met exploitatie door ondernemers, bijvoorbeeld in de sector recreatie en toerisme. De innovatieve en revolverende mogelijkheden voor de financiering worden op dit moment voor de NHW en SvA vooral gestimuleerd door het inzetten van het Linie Expert Team (LET). De succesvolle start in 2016 heeft zich voortgezet. In 2017 zijn er zeven adviezen gerealiseerd voor vijf erfgoedstructuren in de provincie Utrecht (Fort bij Rijnauwen, Fort Uithoorn, Fort bij Maarsseveen, Plofsluis, Fort Abcoude) en 2 in de provincie Noord Holland. Voor de Limes zijn in 2017 bij wijze van proef een curator en een Q-team Limes aangesteld, bedoeld om deskundige ondersteuning te bieden op het gebied van ontwerp en publiekspresentatie in relatie tot archeologie.