Rijksmonumenten vormen een belangrijk deel van het culturele kapitaal van de provincie. Samen met het Rijk, eigenaren en fondsen financieren wij restauratieprojecten. De basis hiervoor is de Utrechtse Erfgoedmonitor, het financieringsinstrument is de subsidieregeling Erfgoedparels. In 2017 zijn dertig verzoeken om subsidie ontvangen voor de restauratie van rijksmonumenten. Hiervan zijn er dertien op basis van de criteria van de subsidieregeling afgewezen. De overige zeventien aanvragen zijn gehonoreerd, voor een bedrag van totaal € 3,3 miljoen. Naast het in de Cultuur- en erfgoednota voorziene bedrag van € 3 miljoen is dit jaar € 300.000 uit de reserve Erfgoedparels geprogrammeerd. De totale projectkosten bedroegen € 12.631.304 waarmee de multiplier van de verstrekte subsidie ten opzichte van de totale restauratiekosten op 3,83 kwam. Aanvragers kregen een financieel advies en een duurzaamheidsscan aangeboden. Van de zeventien aanvragers hebben tien een financieel advies gehad en er zijn elf duurzaamheidsscans uitgevoerd. Er is een enquête uitgevoerd onder de aanvragers, om na te gaan hoe zij de procedure, de keukentafelgesprekken en de duurzaamheidsscans hebben ervaren. Respondenten waren positief tot zeer positief over de aanpak.

De middelen zijn ook in 2017 prioritair ingezet voor de restauratie van historische buitenplaatsen, maar ook andere categorieën kwamen aan bod. De restauratie van de volgende monumenten is mede mogelijk gemaakt door de Provincie Utrecht: Landhuis de Horst (Utrechtse Heuvelrug, Driebergen), Kasteel de Haar (Utrecht), Oranjerie Nijenrode (Stichtse Vecht, Breukelen), Kasteel Amerongen (Utrechtse Heuvelrug, Amerongen), Buitenplaats Beerschoten-Willinkshof (Utrechtse Heuvelrug, Driebergen), Muur buitenplaats Doornburgh (Stichtse Vecht, Maarssen), Sint Jozefkerk Achterveld (Leusden), Sint Bavokerk Harmelen (Woerden), Augustinus Kerk (Utrecht), Onze Lieve Vrouwe ten Hemelopneming (Houten), Dorpskerk Maarsbergen (Utrechtse Heuvelrug, Maarsbergen), Oude School (Oudewater), Koningin Wilhelminaschool (Utrecht), Voormalig klooster Mariënhof (Amersfoort), Museum Flehite (Amersfoort), Begraafplaats Hogewal (Woerden) en het retabel in de Grote Kerk (Vianen). Op 21 juni 2017 vond op Kasteel Nijenrode de feestelijke presentatie plaats van de Erfgoedparels 2017.

In 2017 is gestart met de pilot energiebesparing bij rijksbeschermde kerkgebouwen. Via het Bisdom en de Protestantse Kerk Nederland hebben zes eigenaren van kerken zich aangemeld voor deze pilot. Er is een bureau geselecteerd dat het project gaat uitvoeren. De feitelijke pilot zal in 2018 plaatsvinden. De eigenaren zullen gefaseerd meegenomen worden in een traject om te komen tot energiebesparende maatregelen in het gebouw.

Eind 2017 is Park Vliegbasis Soesterberg verkocht aan Het Utrechts Landschap. Een mijlpaal waaraan een intensieve samenwerking op het gebied van natuur, milieu, erfgoed, cultuur en recreatie vooraf is gegaan. Met betrekking tot het erfgoed is afgesproken dat al het aanwezige militair erfgoed bewaard zal blijven. Veertien iconen hebben inmiddels groot onderhoud ondergaan; dit heeft bijgedragen aan een goede overdracht van het gebied. Om het erfgoed nog beter beleefbaar te maken, zijn bij de verkoop afspraken gemaakt over de verdere culturele ontwikkeling en de aanleg van recreatieve routes.

Commandobunker Park Vliegbasis Soesterberg